Gestasyonel Diyabet Taraması
Doğum öncesi dönemde ilk muayeneden başlayarak (İlk prenatal muayene) risk değerlendirmesi yapılmalı ve AKŞ (Açlık Kan Şekeri) ölçülmelidir. AKŞ> 126 çıkan gebelerde HbA1C (Hemoglobin A1C) bakılmalıdır. HbA1C yüksek ise pregestasyonel diyabet olarak kabul edilmeli ve tedavisine başlanmalıdır.
Aşağıda yer alan yüksek risk gruplarından birine dahil gebelerde, gebelik başında AKŞ değerlendirilmelidir. Sonuç <126 bulunsa bile, diyabet araştırması 75 gr glukozlu OGTT (Şeker yükleme testi) ile gebe olmayanlardaki gibi yapılmalı ve değerlendirilmelidir.
Gebelik Diyabeti İçin Risk Faktörleri
- Obezite
- Daha önce gestasyonel DM (Gebelik diyabeti) öyküsü varlığı
- Glukozüri (idrarda şeker bulunması) tespiti
- Birinci derece akrabalarda diyabet varlığı
Riskli hasta grubunda OGTT negatif olsa bile ileriki gebelik trimesterlerinde (Trimester: Gebeliğin her bir 3 ayına verilen isim. Gebelik birinci, ikinci, üçüncü trimester’ a ayrılır) tekrar yapılmalıdır. Fetusta (anne karnındaki bebek) makrozomi (iri bebek) ve buna bağlı diğer riskleri azaltmak, anne adayının genel sağlığını korumak ve ayrıca gelişebilecek Tip II şeker hastalığı ve insülin direnci açısından şüpheli kadınları takip edebilmek için Türkiye’ de –risk olsun ya da olmasın- tüm gebeler 24-28. haftalarda gebelik diyabeti açısından araştırılmalıdır.
Tarama testinde 50 gr glukoz içirildikten sonra birinci saat kan şekeri 140-180 mg/dl bulunan gebelere gebelik diyabeti açısından tanı koyabilmek için 75 gr glukozlu 2 saatlik OGTT yapılmalıdır.
50 gr glukozlu tarama testinde kan şekeri >180 bulunursa OGTT yapılmasına gerek yoktur. Bu gebeler gestasyonel glukoz intoleransı kabul edilir ve gebelik diyabeti gibi takip ve tedavi edilmelidir.
Gebelik diyabeti kuşkusu yüksek gebelerde ön tarama testi yapılmadan direk 75 gr glukozlu OGTT yapılabilir.
75 gr glukozlu 2 saatlik OGTT’ de 3 testten 2 sinin yüksek çıkması Gebelik Diyabeti tanısı koydurur. Bir test bozuk çıkarsa gebelik glukoz dayanıksızlığı(IGT) kabul edilir ve gebelik diyabeti gibi yakından takip edilmelidir.
Gebeliğin 24-28. Haftalarında tüm gebeler taramaya alınmalıdır. |
(Gebelik diyabeti için risk faktörleri varsa ilk 3 ayda tarama yapılmalı, sonuç normal ise diğer trimesterlerde yeniden incelenmelidir) |
↓ |
50 gr glukoz ile ön tarama testi |
(günün herhangi bir saatinde yapılabilir) |
↓ ↓ ↓ |
1.saat KŞ <140 140-180 >180 |
↓ ↓ GDM |
Normal 75 gr OGTT ↓ AKŞ>95 1.saat KŞ>180 2.saat KŞ>155 ↓ 2 değer yüksek ise GDM 1 değer yüksek ise Bozulmuş glukoz toleransı
|
Gebelik Sonrası Tarama: Gebelik diyabeti tanısı almış kadınlarda, doğum sonrası 6-12. Haftalarda standart 75 gr glukozlu 2 saatlik OGTT yapılarak gebe olmayan kişilerdeki gibi değerlendirilmelidir. Gebeli diyabeti olan kadınlar yaşam boyu 3 yılda bir diyabet açısından taranmalıdır.
Gebelik diyabeti (Gestasyonel diyabetes mellitus; GDM) bulunan kadınlar kalıcı Tip 2 diyabet açısından yüksek risk taşırlar. Bu kadınlarda ömür boyu sağlıklı yaşam için girişimlerde bulunulmalı ve gerekirse metformin başlanmalıdır.
Türk Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği Önerileri |
|